Prezentujemy szczególną możliwość pozyskania środków finansowych. Fundusz sołecki skierowany jest do sołectw. Co ciekawe te nie muszą istnieć tylko na wsiach. Gminy miejskie również mogą tworzyć ten typ jednostek pomocniczych.
Fundusz sołecki to środki pieniężne wyodrębniane z budżetu gminy. By sołectwo mogło otrzymać pieniądze, Rada Gminy/Miasta musi podjąć stosowną uchwałę – o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego. Musi to nastąpić najpóźniej do 31 marca roku poprzedzającego rok, w którym wydatkowane będą środki (na przykład: uchwałę o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego na rok 2016 trzeba było podjąć do 31 marca roku 2015).
Wysokość środków:
Kwota przypadająca na dane sołectwo obliczana jest na podstawie wzoru zamieszczonego w ustawie:
F = ( 2 + Lm / 100 ) x Kb
Gdzie:
F to wysokość środków przeznaczonych na dane sołectwo (nie może być jednak wyższa niż dziesięciokrotność Kb).
Lm to liczba mieszkańców sołectwa według stanu na ostatni dzień czerwca roku poprzedzającego rok, w którym poniesione zostaną wydatki (na przykład: przy ustalaniu kwoty funduszu sołeckiego na rok 2016 wziąć pod uwagę trzeba liczbę mieszkańców na dzień 30 czerwca 2015 roku). Liczbę tę określa się na podstawie prowadzonego przez gminę ewidencji danych stałych mieszkańców.
Kb to kwota bazowa obliczana jako iloraz wykonanych dochodów bieżących gminy, o których mowa w przepisach o finansach publicznych oraz liczby mieszkańców zamieszkałych na obszarze gminy wg stanu na 31 grudnia roku poprzedzającego o dwa lata rok poniesienia wydatków (na przykład: kwotę funduszu sołeckiego na rok 2016 ustalono na podstawie danych o liczbie ludności z dnia 31 grudnia 2014 roku). Liczba mieszkańców jest ustalana jest przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
Przeznaczenie:
O przeznaczeniu środków w konkretnym sołectwie decydują mieszkańcy podczas głosowania na zebraniu wiejskim. Projekt wniosku dotyczący funduszu sołeckiego przedstawić może sołtys, rada sołecka lub 15 pełnoletnich mieszkańców sołectwa. Uchwała zebrania wiejskiego dotycząca wniosku musi zostać złożona do wójta/burmistrza/prezydenta nie później niż do 30 września roku poprzedzającego rok, w którym poniesione zostaną wydatki. Aby przedsięwzięcie mogło zostać zrealizowane w ramach funduszu sołeckiego, musi spełniać łącznie następujące warunki:
- służyć poprawie życia mieszkańców
- należeć do zadań własnych gminy
- być zgodne ze strategią rozwoju gminy
Zgodnie z wymogami formalnymi we wniosku zawarte muszą być następujące informacje:
- wskazanie przedsięwzięć do realizacji na terenie danego sołectwa;
- oszacowanie kosztów realizacji planowanych przedsięwzięć;
- koszty przedsięwzięć muszą mieścić się w limicie środków przeznaczonych dla danego sołectwa;
- uzasadnienie, w którym należy przede wszystkim wskazać w jaki sposób realizacja danego przedsięwzięcia przyczyni się do poprawy warunków życia mieszkańców danego sołectwa.
Dodatkowym argumentem przemawiającym za wyodrębnieniem funduszu sołeckiego jest możliwość otrzymania zwrotu części poniesionych wydatków z budżetu państwa. Zgodnie z zapisami Ustawy o funduszu sołeckim, w budżecie państwa zagwarantowane są środki na ten cel. Zwrot może dotyczyć 20, 30 lub 40% (po wejściu w życie Ustawy z dnia 20 lutego 2014 roku o funduszu sołeckim), zależnie od zamożności gminy, która zdecydowała się wyodrębnić fundusz sołecki – największy procentowo zwrot otrzymają gminy najbiedniejsze.
Ustawa o funduszu sołeckim umożliwia wyodrębnienie funduszu jedynie dla jednostek pomocniczych jakimi są sołectwa. Nie ogranicza to jednak zawężenia możliwości stosowania funduszu sołeckiego jedynie na terenach wiejskich. W 2013 roku w 11 gminach miejskich funkcjonowało 49 sołectw. W sześciu gminach miejskich w 2013 roku podjęta została uchwała o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego na 2014 r. Były to Miasteczko Śląskie, Orzesze, Jastrzębie-Zdrój, Krasnystaw, Czarna Woda oraz Zawiercie. Sołectwa jako jednostki pomocnicze miasta spotkać można także w Mikołowie. Przekształcenie osiedli w sołectwa przeprowadziła m.in. w roku 2014 Gmina Miedźna. Aby dokonać takie przekształcenia konieczne jest przeprowadzenie konsultacji, zmiana statutów oraz przegłosowania uchwał. Potem w każdym z nowych sołectw wybrany musi zostać sołtys i rada sołecka (zamiast przewodniczących zarządu rady osiedla i rad osiedla).
Szczegółowe informacje znaleźć można w informatorze: Poradnik_Funduszu_Soleckiego